Werk en nut (2)

Gisteren schreef ik al een stukje over werk en nut. Vandaag wil ik daar nog even op voortborduren. Het laat me namelijk niet los. 

Eigenlijk is het namelijk raar dat mensen het zich nuttig voelen, koppelen aan het hebben van een baan. Toegegeven: er zitten voordelen aan vast zoals inkomen en daarmee geld voor onderdak, eten enzovoorts. Mensen zijn echter de enige levende wezens die 'geld' bedacht hebben als beloning voor werk en mogelijk ook de enige wezens (zo goed zit ik niet in mijn kennis van het dierenrijk) die stapels dingen doen zonder direct nut, omdat ze ervoor betaald worden. 

Met direct nut bedoel ik dat het doen van de handelingen op het werk niet direct eten, een slaapplek of een leuke levenspartner oplevert. Het invoeren van formulieren in de computer levert in die zin geen direct nut voor een mens. Wel krijgen we er geld voor om bovenstaande dingen te kunnen regelen (geld niet rechtstreeks voor die leuke levenspartner trouwens ;-)).

In mijn werk kom ik op dit moment veel mensen tegen die hun baan zijn verloren. Vooral mannen hebben hier vaak grote moeite mee. Afgezien van de praktische nadelen (geld) blijkt het hebben van betaald werk een belangrijk onderdeel van hun identiteit te zijn. Zonder betaald werk voelen zij zich nutteloos.

Werk (vaak het doen van dingen die geen direct nut oplevert) is hiermee tot iets geworden wat mensen nodig hebben omdat ze zich daarmee nuttig voelen (naast de praktische voordelen zoals geld natuurlijk). 

Het lastige is dat alles samenhangt met dat geld. Je kunt niet zomaar ergens een hutje bouwen en erin gaan zitten. Je moet meedoen, al was het alleen maar om je belasting te betalen. En daarmee blijft de koppeling tussen nut-werk-geld bestaan.

Soms wenste ik dat die koppeling iets minder strikt was,zoals aan de rand van sommige samenlevingen, waar mensen in meer primitieve omstandigheden leven, al ontkomen ook deze groepen mensen niet aan de geldmaatschappij. Al was het maar doordat mensen die geld nastreven hen van hun landbouwgronden beroven, zodat zij....meer geld kunnen verdienen.

Tegelijkertijd: als de bijstandsuitkeringen en dergelijke weg zouden vallen en er komt steeds minder werk... dan komen er dus ook steeds meer mensen die niet binnen de geldeconomie passen. Simpelweg omdat zij geen geld meer hebben. Met alle regeltjes en verboden wordt het de vraag hoe deze mensen uiteindelijk dan in onze maatschappij kunnen passen, als er voor hen al ruimte gelaten wordt. 

Ik vraag me wel eens af wat ik zou (kunnen) doen als hier alle zekerheden weg zouden vallen. Denken jullie daar wel eens over na?

Reacties

  1. Tja, proberen zo zelfvoorzienend mogelijk te zijn denk ik. Vorig jaar heb ik besteed aan bezuinigingen doorvoeren op het gebied van geld, energie en water en ben ik voorzichtig begonnen met het verbouwen van groente. Dit jaar wil ik meer groente en kruiden verbouwen en meer kennis opdoen met wild plukken. Er staat tenminste een regenton op het programma om te worden aangeschaft en ik ga me oriënteren op het plaatsen van zonnepanelen en een (milieutechnisch verantwoorde) houtkachel. Het huis is over 7 jaar afbetaald en van het geld dat we nu overhouden gaan we een depositoladder maken. Dat zijn zo'n beetje de maatregelen die wij nemen want veel vertrouwen in de toekomst heb ik inderdaad niet. Mocht het allemaal meevallen in de toekomst dan is dat mooi meegenomen :). Ondertussen is het een sport om te zien hoever we in dit alles kunnen gaan en toch nog een leuk leven te hebben.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Helemaal zonder geld kan je nooit natuurlijk.Maar door af te lossen,hopen wij zo min mogelijk afhankelijk te zijn van de inkomsten,die misschien nog zakken door ontslag,of ouder worden.Zo laag mogelijke maandlasten zorgt voor een klein stukje "zelfvoorziening".Verder proberen we zoveel mogelijk in het nu te leven en niet teveel te somberen.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Absoluut! In de tijd dat mijn kinderen klein waren en ik fulltime voor hen zorgde heb ik best wel eens geworsteld met de boodschap van de maatschappij dat wat ik deed geen waarde had, omdat het geen betaalde baan was.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ken je het boek van Heidemarie Schwermer (geloof ik) Die heeft jaren zonder geld geleefd. Werken in ruil voor eten, op huizen passen in ruil voor onderdak...

    Ook leuk: https://sites.google.com/site/livingwithoutmoney/
    Onderaan links van mensen die ook zonder geld leven. Ook leuk om in dit licht te bekijken: de docu ''eeuwige moes''.

    Ik vraag me ook vaak af wat het voor zin heeft. Okee, we zouden niet 123 zelfvoorzienend kunnen leven, maar wel veel meer ruilen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hallo Valhalla,
      Nee, dat boek en de site ken ik niet.
      Daar ga ik dit weekeinde nog eens even fijn neuzen.

      Dank je wel!

      Verwijderen
  5. Leuk stuk! Ik ben 53 (man) en financieel onafhankelijk doordat we veel gespaard hebben. Ik ben bewust zelf gestopt met werken omdat ik de stress en ongemotiveerde werkomgeving meer dan zat was! Ik HOEF dus niet meer te werken. Ik heb daar lang naar uitgekeken, maar moet toch nog erg aan de situatie wennen. Voel me soms net als een reguliere werkloze terwijl dat dus niet hoeft (ben feitelijk rentenier)! Ben begonnen met vrijwilligerswerk wat erg leuk is, maar het GEVOEL van niet zelf meer geld verdienen blijft lastig. Mijn conclusie is dus dat het hebben van voldoende geld als je niet meer werkt op een relatief jonge leeftijd erg fijn is, maar het "burgerlijke" gevoel van niet betaalt meer werken, toch knaagt. Ben ik dan toch zo opgevoed dat alleen werken telt....?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je!
      Mbt je vraag: daar heb ik nog wel wat 'theorie' over ;-)
      maar dat wordt een wordt vervolgd.

      Verwijderen
  6. Ik ben 48 en doe nog slechts 1 dag per week betaald werk. Daarnaast heb ik 2 vrijwilligers "banen". Het vreemde is dat er in mijn omgeving steeds gevraagd wordt wat ik dan zo de hele week doe. We hebben een moestuin, ik maak veel dingen zelf, probeer iets wat stuk is te repareren, heb een hond, kippen en katten. Ik verveel me echt nooit. Toch word ik bestempeld als die vrouw die maar 1 dag werkt en verder niks doet...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Klinkt heerlijk :-)
      Maar niet bepaald als 'niets doen' inderdaad.

      Dit is overigens precies wat ik bedoel: de betaalde baan als hoogste goed...

      Verwijderen
  7. Ik hoop,dat er toch enige solidariteit blijft in de maatschappij. Want gezonde mensen kunnen zich misschien nog redden met een heel klein inkomen. Maar ouderen en chronisch zieken,zouden die uitsterven? Letterlijk dan.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Mensen die niet werken dragen vaak juist erg veel bij aan hun leefomgeving; alleen al door het voorbeeld dat ze laten zien. Hoe moeten de toekomstige volwassenen anders ooit weten dat je zelf voor je eten, energie, kleren etc. kunt zorgen, ook met heel weinig geld? de volgende generaties krijgen het dan steeds moeilijker. Net zoals het bij de generaties voor ons juist vanzelfsprekender was om veel zelf te kunnen.
    Ook de voorbeeldfunctie vwb. het samenwerken met je buren, je "naoberschap" is niet iets dat je anders kunt leren dan door het voorbeeld te krijgen. Maar zonder die zorg en betrokkenheid bij elkaar zal een samenleving met elke volgende generatie verder van elkaar af komen te staan en valt die samenleving uit elkaar.
    Marjolijn.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. ik ben al 17 jaar alleenstaand met een dochter van nu 25 die nog thuis woont, nog op school zit en wel zelf van studiefinanciering ,school ,verzekering en eigen kleding e.d. koopt,maar verder betaal ik de boodschappen en vaste lasten, sinds 5 jaar is het enige geld wat binnenkomt mijn salaris en ik werk 30 uur in de schoonmaak, dus zeker geen vetpot,maar toch kunnen wij ons redelijk redden en is er zelfs nog ruimte om te sparen, regelmatig word ik gewezen op het feit dat ik toch best meer zou kunnen werken dan die 30 uur, want dan kan ik toch ook meer uitgeven en wat luxer leven, nou met een baan van 6 uur per dag , verdeeld op 3 verschillende panden ,waar ik op de fiets heen moet wat neerkomt op 80 minuten fietsen per dag en dat 5 dagen per week gecombineerd met een enorme werkdruk,want er moet steeds meer in minder tijd ,maar wel net zo goed, heb ik weinig zin om meer te gaan werken, sterker nog als mijn dochter met een jaar of wat het huis uit gaat, wil ik door kleiner te gaan wonen juist nog minder gaan werken. werken is niet zaligmakend wat mij betreft, ben met weinig tevreden en geniet liever van de kleine dingen dan steeds meer te gaan werken om steeds meer uit te gaan geven aan dingen waar je eigenlijk niets aan hebt en ook geen tijd hebt om van te genieten. gr Ans

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Stuur een bericht

Populaire posts