Opvoedkundige tip: hoe zorg je ervoor dat je kind luistert?

Het lastige met zoon en zijn onzichtbare rugzakje, is dat het bij hem soms even zoeken is naar wat werkt. Al doende leren we steeds wat bij. Soms uit de praktijk, soms van een boek of website en soms van een stukje ondersteuning.

Het leuke is dat de opvoedkundige truukjes die ik al doende leer bij andere kinderen vaak ook heel goed werken. Soms is het net alsof ik een toverstafje heb (en soms is ie zoek... ;-))

Één van de 'truukjes' waar ik erg enthousiast over ben is een bepaalde wijze van communiceren. Het is een vrij simpele methode (hoewel je er wel even op moet oefenen), maar toch zitten er meerdere dingen in verweven. Daarover vertel ik zo meer.

Heel bondig geformuleerd zorgt dit opvoedkundige truukje ervoor dat je zelf vollediger communiceert en daarmee je kind stimuleert om dit ook te doen, waarmee je de onderlinge band en de wil om mee te werken vergroot.

Klinkt goed, nietwaar?

Het communicatie truukje:

Het kind doet / zegt / wil / vindt / voelt iets.

Stap 1 

Jij laat non-verbaal merken dat je de (verbale / non-verbale) boodschap van je kind 'hoort'. Je maakt dus contact door te kijken (al dan niet op ooghoogte bij het kind), te knikken of (verbaal) te reageren met 'oh', 'goh' of 'zo' enzovoorts.

Stap 2

Je verwoord neutraal wat je kind zegt / doet / wil / voelt / zegt - als je kind wat zegt kun je het gewoon herhalen. Let op: dit moet geen vraag zijn, maar een concluderende zin. 
Je start de zin met 'jij' 
Zoals bijvoorbeeld: 
'jij springt op de bank'
'jij wil een koekje.' 
'jij bent verdrietig'

Stap 3

Aan je neutrale zin koppel je een reactie: je stelt bijvoorbeeld een grens, geeft uitleg, babbelt, vertelt wat het gevolgen ergens van zijn enzovoorts

Je past deze methode dus niet alleen toe als je wilt corrigeren (hoewel het daar vaak wel goed bij werkt).

Wat bereik je met deze communicatie strategie?

Je kind voelt zich gehoord

Dit is goed voor de verbinding tussen jou en je kind. Daarnaast heeft een kind wat zich gehoord voelt eerder de neiging tot gehoorzamen.


Contact en adempauze voor iedereen

Na het maken van het contact (kijken, 'goh'-en) begint je reactie met jij en een neutrale beschrijving.
Voorbeelden hiervan zijn: 'jij wil een koekje', 'jij zet de tv aan', 'jij wil graag vooruit rennen' enzovoorts. Zo'n neutrale eerste zin geeft iedereen eigenlijk even lucht.
Je geeft ten eerste jezelf een adempauze. Dat is mooi, want dan kun je bedenken wat je verder nog wilt zeggen. Dit is vooral fijn als je een kind hebt wat je veel moet corrigeren. Hierdoor blijf je makkelijker uit emotie. Ik merk zelf dat ik door die neutrale eerste zin ook minder snel het woordje 'nee' gebruik in de vervolg zin. Niet dat het veel vaker 'ja' is, maar ik verwoord het automatisch anders en dat werkt goed door in het verwerken van de boodschap. Kinderen kunnen het woordje 'nee' kennelijk slecht horen.

Daarbij krijgt je kind door de neutrale omschrijving de tijd om van zijn / haar actie over te schakelen naar wat jij nou eigenlijk zegt - met daarmee een grotere kans dat je boodschap daadwerkelijk aankomt.

Tot slot (maar zeker niet als minst belangrijke punt): door de neutrale beschrijving maak je contact met je kind. Deze heeft het gevoel dat hij / zij gehoord wordt en dat je hem / haar begrijpt. Dit werkt goed door op de totale interactie.


Koppeling van actie aan gevolg

Na de neutrale omschrijving geef je een reactie op de actie / emotie. Voorbeelden hiervan zijn:
(Jij wilt een koekje) 'maar we gaan zo eten. Morgen mag je weer een koekje'
(Jij zet de tv aan) 'je mag tv kijken, maar ik wil niet dat je de tv zomaar aanzet. Eerst vragen.'
(Jij wil vooruit rennen) 'dat mag, ren maar vooruit tot aan de weg.'
enzovoorts.

Met deze reactie stel je grenzen en koppel je de actie van je kind met jezelf / een ander persoon / 'de wereld' / gevolgen. Het vertelt je kind dat hij geen losstaand iets is, maar in verbinding staat met anderen. Ook verwoord je regels, gevolgen en waardering.

Het mooie is dat we het als ouders vaak al gewend zijn om te reageren met deze stap. Alleen gebruik je hem dan vaak als eerste reactie.

Een kind laat een tekening zien en jij zegt 'wat mooi'.
Of een kind laat iets vallen en jij roept 'kijk uit!'.

Het toevoegen van de eerste twee stappen (contact maken en neutraal zeggen wat er gebeurd) maakt de communicatie completer en zorgt ervoor dat je als ouder beter gehoord wordt - letterlijk!

Dan krijg je dus: '
'Jij hebt een tekening gemaakt, wat mooi!'
Of:
'Jij bent trots op je tekening', ik zie dat je je best erop hebt gedaan.' 
Of:
'jij laat de jam vallen. Oei... nou ligt er overal kleverige jam. Pak maar een doekje, dan ruimen we het samen even op.'

Tot slot

Toen ik voor het eerst deze methode doornam vroeg ik me af wat het in vredesnaam voor verschil zou maken. Het heeft me echt verbaast hoeveel het uitmaakt. Op dit moment gebruik ik deze manier van praten door de dag heen meerdere keren. Simpelweg omdat ik merk dat het een direct positief gevolg heeft op de interactie met zoon én met andere kinderen - en zelfs tussen kinderen onderling.

Niet alleen wordt er beter gehoorzaamd (soms ;-)), er wordt in zijn geheel beter gecommuniceerd. Ook zoon komt steeds vaker met een volledige boodschap.

Het is wel even wennen om die neutrale zin eerst te zeggen, maar als je jezelf aanleert om te beginnen met 'jij' dan ben je al half op weg. 

Ik hoop dat je wat hebt aan dit handvat. Mocht je het daadwerkelijk gaan toepassen, dan ben ik erg benieuwd naar je ervaringen. Hopelijk zijn die net zo positief. 




Reacties

  1. Hier is altijd de eerste zin...ik zie dat......of ik merk dat....of ik hoor dat.....
    Ik zie dat je huilt, ben je boos of verdrietig?
    Het werkt echt!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Deze methode lijkt daar een beetje op. Het werkt goed bij kinderen die nog niet goed kunnen verwoorden waarom ze in emotie schieten / kinderen die oorzaak en gevolg niet goed zien en kinderen die meer verbinding nodig hebben.

      Verwijderen
  2. Welke methode is dit? Ik wil er graag meer over lezen. Ik heb weliswaar geen kinderen, maar ik denk dat dit in sommige situaties ook bij volwassenen goed kan werken :-)
    Hoor het graag. Grtjs Astrid C.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het werkt ook bij volwassenen (ik heb het getest ;-)). Zowel bij kinderen als volwassenen voelt de ander zich erg gehoord en dat doet heel veel in een gesprek / het contact.

      Ik zou even op moeten zoeken waar de basis van deze methode precies vandaan komt. Daar kom ik nog op terug.

      Verwijderen
  3. Kun je ook het woord "maar " vervangen door iets anders? "Maar" betekend nee, en ik hoor dat de hele dag...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Als je geen 'maar' wilt gebruiken dan bouw je de zin om naar wat wel kan. 'En' en 'dus' zijn woorden die daar erg bij helpen. Bijvoorbeeld: Jij wilt een koekje. Wij gaan zo eten, dus morgen krijg je weer een koekje.

      Omdat deze methode erop gericht is om de tegengestelde belangen (innerlijk en van omgeving) met elkaar te koppelen weet ik niet wat het doet als je 'maar' altijd weglaat. Of het dan niet te onduidelijk wordt dat er een tegenstelling is bedoel ik.

      Verwijderen
  4. Heerlijk is dat he, als je zelf ook ervaart hoe de theorie in de praktijk werkt.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. en als ze een ander pijn doen (zo heftig dat je echt wel moet reageren en niet suf met jij bent boos... ) ? heb een temperamentvolle dochter ;) die is,z eker deze periode, snel overprikkeld en uit dat met boze buien.. ook bij oneerlijke dingen reageert ze heel heftig.. dan kom je echt niet weg met een simpel jij doet dit of jij voelt dat...

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Lastige situaties zijn dat he?
    Ik moet bekennen dat mijn 'neutrale' zin in dat soort situaties wat minder neutraal wordt.. In de meeste gevallen (niet altijd) werkt ie dan nog steeds alleen krijg je dan eerder iets in de trant van 'Jij bent boos, maar dan mag je nog steeds geen mensen pijn doen. Ik zet je nu naast me (of what ever) om rustig te worden.

    Dat je intuned wil zeker niet zeggen dat je geen grenzen mag bewaken.

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Stuur een bericht

Populaire posts